Hệ vi sinh vật đường ruột là một cộng đồng phức tạp bao gồm cả lợi khuẩn và hại khuẩn. Thông thường, hệ vi sinh này ở trạng thái cân bằng giúp duy trì sức khỏe của hệ tiêu hóa. Vậy lợi khuẩn là gì và chúng có vai trò như thế nào, cùng BioLG tìm hiểu nhé!

Lợi khuẩn là gì?

Lợi khuẩn hay còn gọi là probiotics, có trong các sản phẩm men vi sinh probiotic, là những vi khuẩn sống có lợi hoặc các vi sinh vật sống có thể mang lại lợi ích sức khỏe cho vật chủ. Thực tế trong cơ thể con người có rất nhiều lợi khuẩn. Mặc dù ý tưởng ăn vi sinh vật có thể là kỳ lạ, nhưng hầu hết chúng ta ăn các loại men vi sinh khác nhau hàng ngày dưới dạng sữa chua, dưa cải muối và phô mai.

Các loại lợi khuẩn phổ biến

Có các loại lợi khuẩn phố biến, đó là:

• Bifidobacteria: Loài vi khuẩn này thường được sử dụng trong thực phẩm và chất bổ sung. Chúng hỗ trợ hệ thống miễn dịch, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn có hại trong đường ruột. Đồng thời giúp phá vỡ lactose thành các chất dinh dưỡng.
• Lactobacillus: Loài vi khuẩn này tạo ra lactase, enzyme giúp phân giải lactose (một loại đường trong sữa). Những vi khuẩn này cũng tạo ra axit lactic. Axit lactic giúp kiểm soát quần thể vi khuẩn có hại. Vi khuẩn Lactobacillus được tìm thấy tự nhiên trong miệng, ruột non, âm đạo.
• Nấm men: Loại phổ biến là Saccharomyces cerevisiae. Saccharomyces boulardii có thể giúp điều trị và phòng ngừa tiêu chảy.  Ít phổ biến hơn là các loại Kluyeromyces maxianus, Debaryomyces handenii. Chúng được sử dụng trong quá trình lên men thực phẩm và có thể lợi cho tiêu hoá
• Trực khuẩn Bacillus: Các chủng được sử dụng như Bacillus subtilis, Bacillus clausii, Bacillus coagluans …. Những loài Bacillus này được chọn làm men vi sinh vì khả năng tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt của hệ tiêu hóa (như môi trường acid của dạ dày) nhờ khả năng sinh nội bào tử. Điều này giúp chúng đến được ruột non và ruột già, nơi chúng phát huy tác dụng có lợi. Các sản phẩm probiotic chứa các chủng Bacillus thường được sử dụng dưới dạng thực phẩm chức năng, viên uống bổ sung, hoặc các sản phẩm thực phẩm lên men.

Vai trò của Probiotics với cơ thể con người

Trong ruột cơ thể con người có chứa khoảng 100.000 tỷ vi khuẩn. Chú hơn 500 loài khác nhau, tạo thành một hệ cân bằng vi sinh đường ruột. Trong đó có khoảng 85% là lợi khuẩn, và khoảng 15% là hại khuẩn. Đôi khi, bệnh tật hoặc căng thẳng có thể thay đổi sự cân bằng của vi khuẩn. Từ đó tạo ra các vấn đề về tiêu hóa và các vấn đề khác. Lợi khuẩn hoạt động bằng cách thay đổi thành phần của vi khuẩn đường ruột hoặc hoạt động trao đổi chất của vi khuẩn hiện có. Các vi khuẩn tốt lấn át hại khuẩn trong ruột. Điều này ngăn chặn vi khuẩn xấu nhân lên và gây nhiễm trùng hoặc viêm. Ví dụ, quá nhiều nấm men trong cơ thể có thể dẫn đến nhiễm trùng nấm men. Tuy nhiên, vi khuẩn đường ruột cân bằng tốt sẽ giữ cho men ở mức thấp hơn.

Lợi khuẩn giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn. Đồng thời, cho phép cơ thể bạn hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thực phẩm. Vi khuẩn tốt có thể sản xuất enzyme hỗ trợ tiêu hoá hoặc protein ức chế, hoặc thậm chí tiêu diệt vi khuẩn có hại. Các chủng men vi sinh probiotic cụ thể cũng kích thích hệ thống miễn dịch của bạn. Một số vi khuẩn cần thiết cho việc sản xuất hormone hoặc vitamin (ví dụ vitamin K) và hấp thụ chất dinh dưỡng. Sự phát triển của bệnh đái tháo đường type 1 ở trẻ em có thể liên quan đến tình trạng viêm liên quan đến sự thiếu hụt vi khuẩn đường ruột.

Vai trò của Probiotics

Nghiên cứu được công bố bởi American College of Gastroenterology chỉ ra rằng các lợi khuẩn có thể:

• Sinh enzyme hỗ trợ tiêu hóa
• Ngăn ngừa tiêu chảy 
• Giảm bớt nhiễm trùng âm đạo
• Ngăn ngừa bệnh tự miễn
• Giảm bớt bệnh ngoài da 
• Chống lại nhiễm trùng tiết niệu 

Đây là lý do mà bác sĩ thường khuyên bệnh nhân dùng lợi khuẩn sau khi uống kháng sinh. Do thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt một số lợi khuẩn cùng hại khuẩn gây ra tiêu chảy. Các men vi sinh giúp duy trì hoặc khôi phục sự cân bằng lành mạnh trong ruột của bạn.